Japonia - kraj wiśni, kraj wysokiej technologii i wodnych miastach. To kraj również piękny i zaskakujący Europejczyka. Do Japonii warto pojechać, ale i zostać na całe życie...

Japonia
Nihon. Nippon

Powierzchnia: 377 812 km²
Ludność: 125 506 tys. (VII 1995 r. - szac.)
Stolica: Tokio
Ustrój: monarchia
Podział administracyjny: 47 prefektur I 3 235 okręgów administracyjnych
Język oficjalny: japoński
Jednostka monetarna: 1 jen = 100 sen
Strefa czasowa: GMT +9
Sąsiedzi: państwo wyspiarskie
Linia brzegowa: ok. 30 000 km

Wiadomości ogólne
Japonia jest państwem wyspiarskim, położonym we wschodniej Azji w łańcuchu ponad 3 tys. Wysp oddzielających otwarty Ocean Spokojny od Morza Japońskiego. Największą wyspą jest Honsiu (231 041 km²);

kolejna Hokkaido; Kiusiu; Sikoku; Okinawa.
Łączna powierzchnia czterech największych wysp stanowi prawie 98% całego terytorim państwa. Państwo charakteryzuje się dużą rozciągłoacią południkową. Północny skraj wyspy Hokkaido, sąsiadujący z rosyjskim Sachalinem, sięga 45^oN. Najdalej na południe wysuniętą częścią kraju jest wyspa Iriomotejima(24^oN) w archipelagu Riukiu. Ponieważ Japonia jest najdalej wysuniętym na wschód państwem tej częsci Azji jest czasem nazywana "Krajem Wschodzącego Słońca".
Japonia jest krajem o wielkich tradycjach historycznych. Ślady pierwszych kultur sięgają IV tysiąclecia p.n.e. Pierwszą pewną datą jest 57 r. n.e., gdy cesarz chiński uznał władcę Japonii za króla.
W wyniku dynamicznego rozwoju gospodarczego Japonia stała się jedną z największych potęg gospodarczych świata, wytwarzającą blisko 15% produkcji światowej.

Środowisko geograficzne

Ukształtowanie poziome
Linia brzegowa Japonii - o długości ok. 30. tys km - jest bardzo dobrze rozwinięta. Spotkać tu można wiele typów wybrzeży: na wschodzie i południu wyspy Honsiu przeważa wybrzeże klifowe; wokół Wewnętrzego Morza Japońskiego - riasowe; na północy Honsiu i na Hokkaido - lagunowe i limanowe; wyspy Riukiu są w wielu miejscach otoczone rafami koralowymi.

Budowa geologiczna:
Wyspy japońskie ukształtowały się w wyniku licznych orogenez - począwszy od paleozoiku, aż po czasy współczesne. Główny kierunek łańcuchów górskich na wyspach jest wynikiem fałdowań mezozoicznych. Odmłodzenie rzeżby nastąpiło w trakcie orogenezy alpejskiej., wówczas to na powierzchni powstały liczne spękania, zaszły duże przemieszczenia poziome i pionowe, a także rozwinęła się działalność wulkaniczna. W Japonii występuje ok. 160 wulkanów, z czego co najmniej 40 czynnych. Nawet w XX wieku powstało kilka nowych (np. Showashashinzan). Niektóre z wulkanów japońskich (min. Fuji - san) są uważane za drzemiące. Charakterystyczne dla Japonii są liczne trzęsienia ziemi. Notuje się tu rocznie kilka tysięcy wstrząsów o różnej sile, a co kilka lat zdarzają się trzęsienia katastrofalne.

Rzeźba
Blisko 85% powierzchni Japonii stanowią obszary wyżynne i górskie. Cechą charakterystyczną dla tego państwa jest brak większych równin.

Klimat
Japonia leży w dwóch strefach klimatycznych. Na północy panuje klimat umiarkowany ciepły, zaś w części południowej podzwrotnikowy. Na znaczne zróżnicowanie klimatu wpływa także duża rozciągłość południkowa państwa oraz urozmaicona rzeźba terenu. Klimat Japonii w dużej mierze kształtują monsuny.
Srednie temperatury roczne maleją z południa na północ, spadają też ze wzrostem wysokości n.p.m. Różnice te są szczególnie zauważalne zimą. Klimat Japonii charakteryzuje się dużymi opadami. Maksimum ich przypada na wczesne lato, minimum - na zimę, oprócz wybrzeży Morza Japońskiego(monsun zimowy - śnieżyce). Z końcem lata Japonie nawiedzaja tajfuny (3 - 4 razy na rok), które przynoszą wielkie szkody.

Wody
Rzeki Japonii są krótkie, wartkie i płyną w silnie sterasowanych korytach co związane jest z ruchami wypiętrzającymi skorupę ziemską. Najdłuższą rzeką jest Shinano (367 km) na wyspie Honsiu. Największe jezioro - Biwa (670,4 km2) - znajduje się na Honsiu. Japonia boryka się z poważynymi problemami niedoboru wody, a rzeżba terenu i liczne trzęsienia utrudniają budowę zbiorników retencyjnych.


Świat roślinny
Świat roślinny Japonii jest dość urozmaicony. W lasach występuje ponad 150 gatunków drzew, wśród których dominują gatunki rosnące także we wschodnich Chinach oraz na Kamczatce i Syberii. Liczne są także endemity. Różnice w długości okresu wegetacyjnego powodują odmienność szaty roślinnej. Lasy w Japonii można zaliczyć do 3 stref: podzwrotnikowe lasy, mieszane i borealne. Ponadto występuję lasy bambusowe.          

Świat zwierzęcy
Obszar Japonii należy do Regionu Mandżurskiego Krainy Palerktycznej. Występuje tu wiele gatunków ssaków zamieszkującyhc inne obszary Azji(np. niedświedś brunatny lub borsuk). Charakterystyczne dla Japonii są jeleń wschodni oraz makak japoński.
Bardzo licznie reprezentowane są ptaki śpiewające i wodne, np. kormorany. Do najbardziej interesujących gatunków należy sowa japońska oraz bielik palegiczny. Charakterystyczna dla Kiusiu i Honsiu jest wielka salamandra, mierząca blisko 1,5 m długości. Wody oblewające Japonie obfituja w ryby oraz wiele gatunków ssaków morskich, jak delfiny i wieloryby. Słodkowodne kraby występują w jeziorach i rzekach.

Ochrona przyrody i parki narodowe
W Japonii istnieje 28 parków narodowych. Do największych należą Daisetsuzan w centrum Hokkaido, Bandai-Asahi, Fudżi-Hakonelzu, Schłbu Sangaku, Joshin'etsu Kogen i Chichibu-Tama na Honsiu oraz Aso na Kiusiu. Łącznie z parkami regionalnymi pod ochroną jest ok. 14% terytorium Japonii. Mimo licznych nakładów finansowych na ochronę środowiska jest ono znacznie zniszczone przez rozwój przemysłu. Większość miast ma tak zanieczyszczone powietrze, że pospolitym schorzeniem jest astma oskrzelowa. Występuje również choroba itai-itai i minamata.

Ustrój i podział administracyjny

Japonia jest cesarstwem. Zgodnie z konstytucją uchwaloną 3 V 1947 cesarz stanowi symbol państwa i jedności narodu, ale nie ma kompetencji władzy wykonawczej. Najwyższym organem władzy jest parlament. Izba niższa(Reprezentantów) liczy 500 posłów, wybieranych na wyborach powszechnych na 4 lata. Izba wyższa(Doradców) liczy 252 posłów o kadencji sześcioletniej. Pod względem administracyjnym Japonia dzieli się na 47 prefektur i 3 235 okręgów samorządowych. Na czele każdej prefektury stoi pochodzący z wyborów gubernator.

Ludność
Gęstość zaludnienia: 332 osób/km²
Skład etniczny: Japończycy (99%), Koreańczycy (0,6%), Chińczycy (0,1%), inni (0,3%)
Główne wyznania: szintoizm (39,5%), buddyzm (38,3%), chrześcijaństwo (3,9%), inne(18,3%)
Analfabetyzm: 0%
Urbanizacja: 78%
Główne miasta (liczba ludności w tysiącach): Tokio(7 900) (zespół miejski Tokio-Jokohama 29mln; w tym zespół miejski Tokio - 11,8mln), Jokohama (3 300), Osaka (2 600) (zespół miejski z aglomeracjami Kobe i Kioto - 16mln), Negoja (2 100) (zespół miejski 8,4mln), Sapporo (1 700)

Japonia należy do dziesięciu najludniejszych państw świata, a jej ludność do najdłużej żyjących ludzi na świecie. Przeciętna długość życia wynosi dla kobiet prawie 83 lata, dla mężczyzn - 76,5 i jest najwyższa na świecie.

Osadnictwo

Ludność Japonii jest bardzo nierównomiernie rozmieszczona, co wynika zarówno z uwarunkowań przyrodniczych( głownie rzeźby terenu i klimatu), jak i historii politycznej i gospodarczej. Znacznie gęściej zaludnione są regiony południowe, zaś słabiej - północ, zwłaszcza Hokkaido i górzyste wnętrza innych wysp. Średnia gęstość zaludnienia przekracza na południu 1 000 os/km², podczas gdy na Hokkaido wynosi zaledwie 50-100os/km².
Wielkie miasta japońskie cechują się trudnymi warunkami mieszkaniowymi, dużym zagęszczeniem zabudowy i silnym skażeniem środowiska naturalnego. Ostatnio buduje się wielokondygnacyjne zespoły zabudowy mieszkalnej i usługowej, odpowiednio zabezpieczone przed ewentualnymi trzęsieniami ziemi.

Turystyka

Japonia posiada dobrze rozbudowaną bazę turystyczną, a jej walory cieszą się szerokim uznaniem. Na całym świecie znane są liczne japońskie uzdrowiska z gorącymi źródłami leczniczymi, oraz ośrodki kulturalne (np. Kamakura - miejsce założenia pierwszego szogunatu). Szczególną atrakcję turystyczną stanowi góra Fudżi - odwiedzana licznie zarówno przez turystów krajowych jak i zagranicznych. Japończycy najchętniej odwiedzają: USA, Koree Południową, Tajlandie, Chiny, Tajwan, Australie, Wielką Brytanie, Francje, Włochy oraz Brazylię.

Dariusz Cieśla, dn. 17.05.2013, 09:22

10.09.2016, o 17:18, Patryk Śreniawski napisał(a): Jestem pod wielkim wrażeniem
Niesamowity artykuł. Kocham Japonię.

27.03.2014, o 19:34, Katarzyna Rozman napisał(a): Kocham Japonię
Jednak uważam, że to temat rzeka, ale nie na tyle, że trzeba się ograniczać do przepisania opisów z atlasów.

01.07.2013, o 15:27, Marcin Matusiak napisał(a): Super
Dobry, tresciwy i ciekawy artykul